Hiện nay, phương pháp đo quang được sử dụng khá phổ biến trong xét nghiệm sinh hóa. Trong bài viết này, Phương Đông sẽ giúp quý vị hiểu thêm về phương pháp này
Nguyên lý
Bản chất của ánh sáng:
Ánh sáng là một dạng vật chất có tính chất hạt, vừa có tính chất sóng. Dựa vào tính chất sóng người ta giải thích được các hiện tượng giao thoa, nhiễu xạ và phân cực của ánh sáng.
Dựa vào tính chất hạt của ánh sáng người ta giải thích được hiện tượng quang điện, quang hóa và hiện tượng hấp thụ ánh sáng. Ánh sáng được truyền đi trong không gian dưới dạng các hạt photon mang năng lượng còn gọi là quang tử.
Sử chuyển động phân tử và các mức năng lượng của phân tử vật chất:
Cấu tạo phân tử của vật chất phức tạp hơn nhiều so với cấu tạo nguyên tử vì vậy chuyển động phân tử cũng rất phức tạp. Chuyển động của phân tử vật chất bao gồm chuyển động của các nguyên tử, chuyển động dao động và chuyển động quay của bản thân phân tử.
Chuyển động của các điện tử trong phân tử tạo thành đám mây điện tử.
Chuyển động dao động là sự thay đổi tuần hoàn vị trí tương đối của các hạt nhân nguyên tử trong phân tử.
Chuyển động quay của phân tử là sự thay đổi tuần hoàn sự định hướng của phân tử trong không gian. Các dạng chuyển động phân tử xảy ra đồng thời và có tương tác lẫn nhau. Mỗi dạng chuyển động phân tử đều có năng lượng đặc trưng. Năng lượng của phân tử gồm 3 dạng năng lượng: năng lượng điện tử, năng lượng dao động và năng lượng quay.
Sự tương tác giữa ánh sáng và các phân tử vật chất (nguyên lý đo quang):
Nguyên lý đo quang: Dựa trên nguyên lý của hiện tượng quang phổ hấp thụ
Quang phổ hấp thụ thực chất là quá trình tương tác giữa hạt photon của ánh sáng với các phần vật chất. Khi ta chiếu một chùm tia sáng gồm các photon có các mức năng lượng phù hợp với các mức năng lượng điện tử, năng lượng dao động và năng lượng quay của phân tử chất đó.
Như vậy các phân tử vật chất có cấu trúc khác nhau sẽ cho những phổ hấp thụ với các đỉnh và bước sóng đặc trưng khác nhau.
Các phép đo quang:
Phép đo điểm cuối:
Là phép đo mật độ quang (OD, A) của dung dịch chất thử mà trong quá trình thực hiện phản ứng xảy ra hoàn toàn sau một thời gian nhất định. Tại thời điểm đó phản ứng kết thúc và tạo ra phức hợp màu đặc trưng và bền vững
Mật độ đo được tỷ lệ thuận với nồng độ
CT=(AT/AM).CM= AT.K
Các xét nghiệm sinh hóa sử dụng phéo đo điểm cuối là định lượng Glucose, protein, Albumin, Cholesterol, Triglycerid, HDL_c, LDL_c, Ure, Bilirubin
Phép đo động học 2 điểm:
Phép đo này sử dụng cho các xét nghiệm hóa sinh có phản ứng xảy ra không hoàn toàn sau một thời gian nhất định. Không thể xác định điểm kết thúc của phản ứng.
Tại thời điểm t1, đo mật độ quang A1
Tại thời điểm t2, đo mật đô quang A2
∆A = A2 - A1: Hiệu số mật độ quang
Nồng độ chất cần tìm được xác định theo công thức sau:
CT= (AT/AM).CM = ∆A .K
Trong sinh hóa lâm sàng, xét nghiệm Ure và Creatinin máu thường được sử dụng phép đo động học 2 điểm.
Phép đo động học enzyme:
Phép đo này sử dụng các xét nghiệm hóa sinh tìm hoạt động của các enzyme trong huyết thanh.
Phản ứng enzyme thường không tạo phức hợp màu mà làm thay đổi độ đục của dung dịch phản ứng trong khoảng thời gian nhất định. Việc xác định hoạt động của enzyme không thể xác định bằng phép đo điểm cuối mà phải sử dụng phéo đo động học ở nhiều điểm. Người ta thường gọi là phép đo Kinetic
Phép đo này tính hoạt động ennzyme phải thông qua việc xác định hiệu số mật độ quang trung bình.
Lấy hiệu số mật độ quang giữa hai thời điểm
∆A1 = A2 - A1
∆A2 = A3 - A2
∆A3 = A4 - A3
∆A4 = A5 - A4
Tính trung bình mật độ quang giữa các thời điểm
∆A = (∆A1 + ∆A2 + ∆A3 + ∆A4)/4
CT = ∆A.K
( K là hệ số factor do hãng sản xuất hoá chất xét nghiệm cung cấp )
Chú ý lắc đều, đo ngay
- Các xét nghiệm: GOT, GPT, Amylase...
Phương Đông phân phối các dòng máy xét nghiệm sinh hóa và đặc biệt là các loại máy xét nghiệm sinh hóa miễn dịch của các hãng sản xuất hàng đầu trên thế giới. Quý vị vui lòng click vào đây để xem thêm.
Eastern Medical Equipments Medical ( EMEC)
Hà Nội : Toà D, Vinaconex 2, Kim Văn - Kim Lũ, Khu ĐTM Đại Kim, Hoàng Mai, Hà Nội | ĐT : +84 24 3573 8301 / +84 24 3573 8302 / +84 974903366
Đà Nẵng : 385 Trần Cao Vân - Q. Thanh Khê. | ĐT : +84 236 3714 788
Nha Trang : VCN Tower, 02 Tố Hữu Nha Trang. | ĐT : +84 974903366
Hồ Chí Minh : 94 An Bình - P.5 - Q.5. | ĐT : +84 28 3924 6848
Cần Thơ: 53,7 Nguyễn Việt Dũng, An Thới, Bình Thủy | ĐT : +84 292 3883493
Email : info@eastern.vn
