Tia X có ảnh hưởng đến thai nhi?

Chụp X-quang là phương pháp được dùng phổ biến trong chẩn đoán hình ảnh. Tuy nhiên, nhiều thai phụ vẫn còn e dè khi chụp X-quang do lo ngại tia X có thể ảnh hưởng không tốt đến thai nhi. Trong bài viết này, Phương Đông sẽ giúp quý vị hiểu rõ những ảnh hưởng của tia X đối với thai nhi. 

Những nguy cơ khi chụp X-quang

Những nguy cơ có thể gặp sau một lần chụp X-quang là rất hiếm. Tuy nhiên, nếu đi chuoj nhiều lần trong 1 thời gian ngắn có thể ảnh hưởng nhiều đên sức khỏe vì tia X có thể gây ra những tổn thương cho một số tế bào trong cơ thể và có thể tiến triển thành ung thư về sau

Để vừa thu được hình ảnh rõ nét nhất của cơ quan cần chụp cũng như vừa đảm bảo sức khỏe người chụp thì liều bức xạ tia X luôn được giữ ở mức tối ưu nhất. 

Phụ nữ mang thai không nên chụp X-quang nếu không thực sự cần thiết vì tia X sẽ gây bất thường cho thai nhi. Thường thì trước khi chụp X-quang, các bác sĩ sẽ hỏi bạn có mang thai hay không rồi mới quyết định việc thực hiện kĩ thuật này. 

Ảnh hưởng của tia X lên thai nhi 

Sự ảnh hưởng của tia X đối với sức khỏe của con người liên quan tới liều tia, thời gian tiếp xúc, số lần nhận tia, ....  Nhưng mọi người cần hiểu rằng hàng ngày, chúng ta vẫn nhận nguồn bức xạ xung quanh, không ai có thể tránh khỏi cả. 

Phương pháp chụp X-quang có liều thấp hơn so với bức xạ được dùng để điều trị. Vì thế, mức độ nguy hiểm khi tiếp xúc với tia X cũng khác nhau. 

Khi thực hiện kỹ thuật chụp X-quang vào các cơ quan như tim, phổi thì tia X không chiếu vào vùng thai. Một số tia thứ cấp có thể chạm tới nhưng với liều rất nhỏ nên không thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh thai nhi. 

Theo các nghiên cứu cho thấy, nếu thai nhi nhiễm liều bức xạ 2-6 rad sẽ có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú về sau, với liều bức xạ từ 5-6 rad thai nhi có thể có nguy cơ bị dị tật bẩm sinh. 

Mức độ ảnh hưởng của tia X lên thai nhi 

Cụ thể, với một liều bức xạ như nhau, mức độ nguy hiểm của tia X gây ra đối với thai nhi còn tùy thuộc vào từng giai đoạn của tuổi thai: 

• Từ 0-1 tuần thai: tia X có thể làm chết phôi
• Từ 2-7 tuần thai: tia X có thể gây dị dạng, thai nhi chậm phát triển, nguy cơ mắc ung thư
• Từ 8-40 tuần: tia X có thể gây dị dạng, thai nhi chậm phát triển, trì trệ và có nguy cơ bị ung thư

Đối với mỗi kỹ thuật chụp (chụp X quang, chụp CT) ở các cơ quan khác nhau, tỷ lệ thương tổn thai nhi cũng sẽ có sự khác nhau với liều tia khác nhau:

• Chụp X quang vùng bụng, chậu, khung chậu, chụp CT bụng, ngực: tỷ lệ thương tổn thai nhi là 1/100 000- 1/10 000 (liều từ 0,1-1)
• Chụp X quang đầu, ngực, chụp CT cổ, đầu: tỷ lệ thương tổn thai nhi là <1/1000 000 (liều 0,001-0,0001)
• Chụp X quang cột sống, thắt lưng, chụp CT xương chậu: tỷ lệ thương tổn thai nhi từ 1/10 000- 1/1000 (liều 1-10)
• Bào thai rất ít bị ảnh hưởng bởi tia X khi ở giai đoạn 2 tuần đầu. Với liều cao hơn nhiều liều 50 millisievert, tia X mới có khả năng gây sảy thai, tức là tương đương 500 lần chụp tim phổi.